
Czym jest monokular?
Zastanawiasz się, co to jest monokular? To niewielkie jednooczne urządzenie optyczne przypominające miniaturową lunetę. Monokular składa się z obiektywu i okularu, a między nimi znajduje się system soczewek lub pryzmatów. To właśnie on odpowiada za powiększenie obrazu.
Monokulary różnią się powiększeniem, na przykład 8x, 10x czy 12x. Te wartości oznaczają, że obiekty będą odpowiednio 8, 10 lub 12 razy bliżej niż w rzeczywistości. Liczy się też średnica obiektywu – im jest większa, tym więcej światła wpada do środka i tym jaśniejszy i bardziej szczegółowy jest obraz.
Monokulary są dostępne w kilku wariantach konstrukcyjnych. Najpopularniejsze są dwa – monokulary pryzmatyczne i soczewkowe. Te pierwsze wykorzystują pryzmaty dachowe lub porro, które odwracają i korygują obraz. Dzięki temu monokulary pryzmatyczne zajmują mniej miejsca. Z kolei modele soczewkowe bazują wyłącznie na soczewkach – to przekłada się na niższą cenę i większe rozmiary.
Zalety monokularów – kompaktowe wymiary i wygoda użytkowania
Dużym atutem monokularów są ich kompaktowe rozmiary. Bez trudu zmieścisz taki przyrząd w kieszeni lub plecaku, co docenisz podczas pieszych wycieczek czy wspinaczek. Ważą na tyle mało, że nawet przy dłuższych obserwacjach nie odczujesz większego dyskomfortu.
Monokulary sprawdzą się w sytuacjach, gdy potrzebujesz szybko przyjrzeć się czemuś z daleka. Wystarczy wyjąć urządzenie, przyłożyć je do oka i w ułamku sekundy uzyskasz powiększony obraz. Nie trzeba tracić czasu na regulację rozstawu okularów jak w przypadku lornetki. To duża zaleta, gdy liczy się błyskawiczna reakcja, na przykład przy obserwacji płochliwych zwierząt.
Plusy monokularów na tym się nie kończą. Wiele modeli ma dodatkowe funkcje, dzięki którym obserwacja jest jeszcze wygodniejsza. Może to być na przykład zintegrowana latarka LED pozwalająca używać monokularu nawet po zmroku. Przyda się też regulacja dioptrii, dzięki której dostosujesz ostrość do swojego wzroku. Niektóre monokulary mają wbudowany kompas lub dalmierz na dłuższe wędrówki po lesie.
Lornetka – szersze pole widzenia
Lornetka to w zasadzie dwa połączone ze sobą monokulary. To oczywiście duże uproszczenie, ale właśnie do tego się sprowadza – możesz prowadzić obserwację obuocznie, co daje bardziej naturalny i przestrzenny obraz. Szersze pole widzenia ułatwia też śledzenie ruchomych obiektów – choćby ptaków w locie czy przemieszczających się zwierząt.
Dłuższa obserwacja przez lornetkę jest mniej męcząca niż w przypadku monokularu. W końcu możesz oprzeć ją na twarzy i odciążyć ręce. Wiele modeli ma też specjalne gumowe muszle, które mają za zadanie chronić oczy przed bocznym światłem. Z pewnością docenisz je po wielu godzinach obserwacji w terenie.
Lornetki, podobnie jak monokulary, różnią się konstrukcją. Najczęściej można spotkać lornetki pryzmatyczne z pryzmatami dachowymi lub porro. Te pierwsze są kompaktowe, ale droższe. Lornetki z pryzmatami porro są większe, ale dają szersze pole widzenia i lepszą jakość obrazu. Istnieją też lornetki soczewkowe, ale ze względu na duże rozmiary rzadko się je wybiera.
Monokular czy lornetka: co daje lepszą jakość obrazu?
Jeśli chodzi o jakość obrazu, lornetki mają wyraźną przewagę nad monokularami. Dwa obiektywy siłą rzeczy zbierają więcej światła, dzięki czemu obraz jest jaśniejszy i kontrastowy. Obserwacja obuoczna zapewnia też lepszą percepcję głębi i detali.
Jednak to nie oznacza, że jakość obrazu w monokularach jest słaba. Nowoczesne modele potrafią zaskoczyć wysoką jakością optyki. Jeśli zależy Ci na jak najlepszym obrazie, szukaj monokularów z soczewkami ze szkła niskodyspersyjnego ED lub HD oraz powłokami antyrefleksyjnymi. Ograniczają one aberracje chromatyczne i zwiększają transmisję światła.
Jakość obrazu zależy nie tylko od użytych materiałów, ale i od powiększenia i średnicy obiektywu. Im wyższe powiększenie, tym trudniej o stabilny i ostry obraz. Z kolei większa średnica obiektywu to gwarancja jaśniejszego obrazu, ale też większych rozmiarów urządzenia. Dlatego, wybierając monokular lub lornetkę, warto poszukać kompromisu między jakością optyki a wygodą.
Cena – ile trzeba zapłacić za dobrą optykę?
Lornetki są zazwyczaj droższe od monokularów o podobnych parametrach. Wynika to z trochę bardziej złożonej konstrukcji i podwójnego zestawu soczewek. Ceny zaczynają się od około 200 złotych za proste modele, ale zaawansowane lornetki z najwyższej półki mogą kosztować nawet kilka tysięcy złotych.
Monokulary mają niższą cenę niż lornetki. Wysokiej jakości monokulary kupisz już za 100–200 zł, a topowe modele rzadko przekraczają 1000 zł. To dobra wiadomość, jeśli masz ograniczony budżet lub dopiero zaczynasz przygodę z obserwowaniem przyrody. Pamiętaj, że najtańsze monokulary mogą mieć słabszą jakość optyki. Być może lepiej będzie postawić na nieco droższy model, który będzie Ci służyć przez kilka lat.
Cena lornetki lub monokularu zależy od marki zastosowanych materiałów, dodatkowych funkcji i wielu innych czynników. Nie ma co się spieszyć z zakupem – lepiej poświęć trochę czasu na research i poszukać sprzętu, który daje najlepszy stosunek jakości do ceny. Czasami warto dopłacić kilkaset złotych, aby cieszyć się znacznie lepszą optyką i większą wygodą.
Monokular czy lornetka: co jest lepsze?
W tabeli przedstawiliśmy najważniejsze różnice między monokularami a lornetkami.
Monokular | Lornetka | |
Rozmiar i waga | Kompaktowe rozmiary i niska waga | Większe rozmiary i wyższa waga |
Regulacja | Nie wymaga | Wymaga |
Cena | Niższa | Wyższa |
Pole widzenia | Węższe | Szersze |
Jakość obrazu | Zazwyczaj słabsza | Lepsza dzięki dwóm obiektywom |
Komfort podczas długich obserwacji | Niższy | Wyższy |
Jak dobrze wybrać? Podpowiadamy!
Wciąż zastanawiasz się, czy wybrać monokular, czy lornetkę? Postaw na monokular, gdy:
- szukasz kompaktowego sprzętu, który możesz mieć zawsze przy sobie;
- potrzebujesz błyskawicznie reagować i obserwować obiekty;
- masz ograniczony budżet na zakup sprzętu optycznego;
- nie przeszkadza Ci obserwacja jednym okiem.
Lornetka będzie lepszym wyborem, jeśli:
- planujesz długie obserwacje, np. ptaków, zwierząt czy obiektów astronomicznych;
- ważne jest szerokie pole widzenia;
- stawiasz na najwyższą jakość obrazu i detale;
- dysponujesz większym budżetem na sprzęt optyczny;
- preferujesz wygodną obuoczną obserwację.
Wybierając między monokularem a lornetką, zastanów się, w jakich warunkach będziesz najczęściej używać sprzętu. Jeśli planujesz głównie górskie wycieczki i obserwacje krajobrazów, monokular zapewne Ci wystarczy. Gdy pasjonujesz się obserwacją ptaków i zwierząt, lornetka będzie o wiele wygodniejsza.
Nie musisz też ograniczać się do jednego przyrządu optycznego. Wielu miłośników przyrody ma w swoim ekwipunku zarówno monokular, jak i lornetkę. Kompaktowy monokular zabierają na szybkie wypady za miasto, a lornetkę rezerwują na dłuższe obserwacje z ukrycia.
Niezależnie od tego, czy wybierzesz monokular, czy lornetkę, powinien to być wysokiej jakości sprzęt. Najtańsze modele zazwyczaj dają trochę gorszą optykę i jakość. Lepiej dopłacić do sprawdzonego sprzętu od renomowanych producentów, których znajdziesz w naszym sklepie. Tylko wtedy w pełni docenisz możliwości optyki i będziesz się cieszyć długą obserwacją przyrody.